ONS ARCHIEF

DE PROJECTEN 2022

Marjorie Boston, theatermaker, docent, regisseur curator en oprichter van RIGHTABOUTNOW INC. is een van de gekozen kandidaten voor het project van Óns Archief.

Óns Archief is een van de resultaten van de rondetafelgesprekken over ‘dekoloniseren van archieven’, die het Nationaal Archief heeft georganiseerd. Met de serie gesprekken werd gehoor gegeven aan maatschappelijke bewegingen als #MeToo en Black Lives Matter, die discriminatie, onrecht, eenzijdigheid en uitsluiting aan de kaak stellen.

Marjorie Boston: “De afgelopen 30 jaar is er theater gemaakt dat om verschillende redenen het predicaat ‘multicultureel’ kreeg en vooral gezien werd als doelgroepen toneel en margetheater. Nu Nederland haar eigen diversiteit onder ogen ziet en inclusie het hoogste woord is, wordt het tijd dat die vergeten geschiedenis voor nieuwe generaties toegankelijk wordt gemaakt.

Naast archiveren gaat het ook om het zichtbaar maken van dwarsverbanden en kruisbestuivingen tussen die marge en de theatrale mainstream, en tussen die marge en verschillende subculturen zoals hiphopcultuur of stand­up comedy. Wij hebben toegang tot videoregistraties, archieven, teksten, toneelstukken, en muziek die door 4 verschillende groepen is geproduceerd: Made in da Shade, Cosmic, MC en DNA. Die zijn nog niet openbaar en moeten toegankelijk gemaakt worden.

Ik wil dat materiaal inventariseren, digitaliseren en aanvullen met onderzoek in bestaande Nederlandse archieven (onder andere van het Allard Pierson).
Wat is de impact geweest van het multicultureel theater in Nederland? Hoe werd er in de jaren 80 en 90 in het gevestigde theater gekeken naar het werk van zwarte theatermakers als Rufus Collins en Michael Matthews en groepen als Cosmic en Made in da Shade? Wat voor ruimte kregen ze, welke sporen heeft het werk achtergelaten in het gevestigde theaterarchief?

Bij RIGHTABOUTNOW INC. komen dagelijks jonge mensen langs die een ander perspectief willen op de theater­ en cultuurgeschiedenis. Dat zijn zowel geschoolde makers als autodidacten die via andere vormen – bijvoorbeeld spoken word of urban dance – de podium kunsten instromen. De afgelopen jaren worden wij ook benaderd door verschillende vakopleidingen. Ook bij hen is de vraag ‘bottom­up’: het komt van de studenten. Ze zoeken inspiratie, ze zoeken kennis, ze zoeken andere perspectieven en ze zoeken bevestiging dat ze niet alleen zijn, dat er mensen voor hen zijn geweest. Wie nu toegang tot die legacy wil moet persoonlijk naar ons toe komen. Het is belangrijk dat met het inventariseren de archieven ook voor anderen toegankelijk worden. Ik wil ook graag een documentaire maken. Maar dat volgt nog.”